ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

Το χιονοδρομικό μας βρίσκεται στα όρια του νομού Πέλλας που αποτελεί σύνορο με τα Σκόπια. Το όρος Βόρας ή Καϊμακατσαλάν είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε ύψος της Ελλάδας με υψόμετρο 2524 μ. Στην κορυφή του, και επί της γραμμής των συνόρων, υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία που αποτελεί μνημείο του 1ου Παγκοσμίου πολέμου.

ΠΑΛΑΙΟΣ
ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

O Παλαιός Άγιος Αθανάσιος ή Τσέγανη είναι ένας παραδοσιακός οικισμός στους πρόποδες του όρους Βόρας ή Καϊμάκτσαλαν, στην κορυφή Πιπερίτσα, δίπλα στη λίμνη Βεγορίτιδα σε υψόμετρο 1.200 μέτρων. Απέχει 28 χλμ από την πόλη της Έδεσσας και μόλις 10 χλμ από το χιονοδρομικό κέντρο Καϊμάκτσαλαν. Ο διατηρητέος οικισμός του Αγίου Αθανασίου χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα και κατοικούνταν ως τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Τότε, οι κάτοικοί του τον εγκατέλειψαν και εγκαταστάθηκαν στο νέο χωριό, 6 χλμ πιο κάτω. Η παραδοσιακή μακεδονίτικη αρχιτεκτονική του Αγίου Αθανασίου βασίζεται στην πελεκητή πέτρα και το ξύλο. Τα πέτρινα σπίτια του οικισμού με τις θαυμάσιες κεραμοσκεπές είναι ο λόγος για τον οποίο ο Άγιος Αθανάσιος ονομάζεται και «Πέτρινο Χωριό».

ΛΟΥΤΡΑ ΠΟΖΑΡ

Τα Λουτρά Πόζαρ (Λουτρακίου) βρίσκοντα στην Επαρχία Αλμωπίας, 13χμ. βορειοδυτικά της Αριδαίας, στο νομό Πέλλας. Απλώνονται στους πρόποδες του όρους Καϊμάκτσαλαν, λίγα χλμ. από τα Ελληνοσκοπιανά σύνορα. Η περιοχή είναι χτισμένη στις όχθες του θερμοπόταμου που διασχίζει την περιοχή. Τα ιαματικά, θερμά νερά, με σταθερή θερμοκρασία 37οC, αναβλύζουν εδώ και χιλιάδες χρόνια από τα βουνό, όπου δημιουργούν ένα εντυπωσιακό τοπίο βουνού και δάσους. Επισκέπτες καταφθάνουν στα Λουτρά από κάθε γωνιά της Ελλάδας είτε για να δεχθούν τις ευεργετικές ιδιότητες των ιαματικών νερών (θεραπευτικών – χαλαρωτικών), είτε για να αποδράσουν στα πανέμορφα βουνά με τις σπηλιές, είτε και τα δύο.

ΝΥΜΦΑΙΟ

Περπάτημα σε δάση οξιάς γεμάτα μανιτάρια, παιχνίδια με το χιόνι πλάι σε εντυπωσιακά αρχοντικά, εκλεκτά κρασιά από ονομαστούς αμπελώνες, κανό στη λίμνη Ζάζαρη, συναντήσεις με… αρκούδες και λύκους. Το Νυμφαίο, 28 χλμ. από τη Φλώρινα, δεν είναι μόνο ένα χωριό-πρότυπο, αλλά και ένας τόπος όπου τα ενδιαφέροντα δεν έχουν τελειωμό. Χτισμένο σε υψόμετρο 1.346 μ., δεν παρουσιάζει ούτε μία παραφωνία: Οι αναστηλώσεις των αρχοντόσπιτων είναι άψογες, τα καλντερίμια αψεγάδιαστα. Φρόντισαν για όλα οι Βλάχοι κάτοικοί του με πρωτεργάτες τον Νίκο Μέρτζο και τον Γιάννη Μπουτάρη, που αποφάσισαν τη δεκαετία του 1990 όχι μόνο να ζωντανέψουν το χωριό, αλλά και να το κάνουν από τα πιο όμορφα και πιο τουριστικά της Ελλάδας.

ΕΔΕΣΣΑ

Η Έδεσσα δεν θα μπορούσε να λέγεται πόλη των νερών χωρίς τους περίφημους Καταρράκτες τους μεγαλύτερους σε όλα τα Βαλκάνια. Οι καταρράκτες Έδεσσας βρίσκονται στην άκρη βράχου σε ένα μοναδικό γεωπάρκο σμιλεμένο από το νερό που λέγεται ‘φρύδι της πόλης’ με 11 καταρράκτες. Οι δύο είναι μεγάλοι, ορατοί, επισκέψιμοι και προσφέρουν μοναδική ατμόσφαιρα της δύναμης της φύσης δημιουργώντας τον μύθο της υδάτινης πολιτείας. Το Γεωπάρκο των Καταρρακτών εκτείνεται σε μια περιοχή πάνω από 100.000τμ και σε μία διαδρομή πάνω στο βράχο για 1,1χλμ (Από το Ξενία & το Βαρόσι, στο Μουσείο Νερού, το Πάρκο Καταρρακτών έως την Άνω Εστία). Πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης αποτελεί το βασικό πόλο έλξης επισκεπτών και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα στην Ελλάδα.

Εδώ το πάρκο Καταρρακτών προσφέρει ανοιχτούς χώρους αναψυχής και συνάντησης για όλους.  Χώροι πολιτισμού, φύσης & αναψυχής βρίσκουν την τέλεια τοποθεσία στο χώρο των Καταρρακτών. Στην περιοχή βρίσκεται το Κέντρο Πληροφόρησης, το Πολιτιστικό Κέντρο της Έδεσσας, Μνημεία Μακεδονικής αρχιτεκτονικής, Νερόμυλοι και Υδροκίνητα Εργοστάσια,  παραδοσιακές κατοικίες, σημαντικές βυζαντινές εκκλησίες και πεζόδρομοι με μονοπάτια που οδηγούν τους επισκέπτες και τους κατοίκους της πόλης. Εκεί όπου το πάρκο των Καταρρακτών συναντά την άκρη του βράχου, το φρύδι της πόλης βρίσκεται το σκαλοπάτι όπου πατά ο Θεός για να ανέβει στον ουρανό σύμφωνα με τον μεγάλο Έλληνα συγγραφέα Μενέλαο Λουντέμη. Ο χώρος είναι προσβάσιμος με σκαλοπάτια που οδηγούν σε διάφορα σημεία θέας ακόμη & κάτω από τον Καταρράκτες. Ο ιονισμένος αέρας από την δύναμη του νερού που χτυπά στα βράχια κάνει πολύ καλό στην υγεία για αυτό και πολλοί επισκέπτες στέκουν αρκετή ώρα μπροστά στο θέαμα ενώ από την ακτίνες του ηλίου πολύ συχνά δημιουργείται το ουράνιο τόξο. Κάθε βράδυ οι Καταρράκτες φωταγωγούνται και προσφέρουν μοναδικές εικόνες. Το νερό των Καταρρακτών προέρχεται από τις πηγές του υγροτόπου Αγρα-Βρυτών-Νησίου οι οποίες τροφοδοτούνται από τα χιόνια του Καϊμάκτσαλάν ενώ η ροή τους είναι πλήρως ελεγχόμενη από την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού μιας και το νερό τροφοδοτεί 2 εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας, το εργοστάσιο του Αγρα & το εργοστάσιο του Εδεσσαίου.

ΛΙΜΝΗ ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ

Μια από τις μεγαλύτερες φυσικές λίμνες της χώρας μας, που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια ορνιθοπανίδας της Βόρειας Ελλάδας. Η Βεγορίτιδα αναφέρεται και ως λίμνη Οστρόβου, ενώ άλλες τρεις ονομασίες της είναι λίμνη Άρνισσας, λίμνη Κέλλη και λίμνη Αγίου Παντελεήμονα. Βρίσκεται στα σύνορα των νομών Πέλλας, Φλώρινας και Κοζάνης και περιβάλλεται από τα όρη Βόρας στα βόρεια, Βέρμιο στα ανατολικά, Σκοπός στα νότια και Άσκιο στα δυτικά, ενώ μόλις 2,5 χλμ. στα ανατολικά της βρίσκεται η λίμνη Πετρών. Η Βεγορίτιδα αποτελεί το χαμηλότερο σημείο του συμπλέγματος των λιμνών Ζάζαρης, Χειμαδίτιδας και Πετρών, από τις οποίες τροφοδοτείται με νερά μέσα από ένα σύστημα διωρύγων και καναλιών, ενώ σε αυτήν καταλήγουν και τέσσερα μεγάλα ρέματα: το Φαράγγι, το Πεντάβρυσο, του Αγίου Αθανασίου και της Άρνισσας. Η λεκάνη απορροής της λίμνης φτάνει τα 911 τ.χλμ.

ΠΕΛΛΑ

Η Πέλλα, η πρωτεύουσα των αρχαίων Μακεδόνων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, ανασκάφηκε συστηματικά σε μεγάλη έκταση και μελετήθηκε επιστημονικά στη διάρκεια του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα.Τα πρώτα χρόνια της Πέλλας ως πρωτεύουσας των Μακεδόνων σχετίζονται με την βασιλεία του Αρχέλαου, όταν μεταφέρεται, γύρω στο 400 π.Χ., η πρωτεύουσα του βασιλείου από τις Αιγές στα παράλια του Θερμαϊκού κόλπου, πάνω ή κοντά σε μία παλαιότερη εγκατάσταση που υπήρχε ήδη στη θέση αυτή. Η τοποθεσία της νέας πρωτεύουσας, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως προνομιακή καθώς υπήρχε πρόσβαση σε αυτή από την ξηρά αλλά και την θάλασσα ενώ επίσης οι κάτοικοί της είχαν στην διάθεσή τους μία πλούσια πεδιάδα.

Με την εδραίωση της μακεδονικής κυριαρχίας στα χρόνια Φιλίππου Β’ και την δυναμική πολιτική του γιου του, Αλεξάνδρου, η πόλη επεκτείνεται και γίνεται πλέον μία μεγαλούπολη με ακτινοβολία σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Στα χρόνια του Κασσάνδρου η πόλη αναδιοργανώνεται και βρίσκεται στο απόγειο της ακμής της. Σταδιακά ωστόσο, συντελείται και η απομάκρυνσή της από την θάλασσα, καθώς οι προσχώσεις των ποταμών Αξιού, Αλιάκμονα και Λουδία αναδιαμόρφωσαν την περιοχή, κλείνοντας τον κόλπο και δημιουργώντας για πολλά χρόνια στην περιοχή αυτή μία λίμνη, που αποξηράθηκε την δεκαετία του ’30, δημιουργώντας μία εύφορη πεδιάδα, που από τότε έχει αγροτικό χαρακτήρα. Σήμερα η αρχαία πόλη απέχει περίπου 23 χιλιόμετρα από τις ακτές του κόλπου. Η Πέλλα χαρακτηρίζεται από τον Ξενοφώντα ως η μέγιστη πόλη της Μακεδονίας. Αποτέλεσε το σπουδαιότερο πολιτικό, πολιτιστικό και εμπορικό κέντρο της Ελλάδας και τον γενέθλιο τόπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου από όπου και ξεκίνησε την μεγαλειώδη εκστρατεία του. Η πόλη αρχίζει να χάνει σταδιακά τη λάμψη της μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση του 168 π.Χ. χωρίς όμως να σταματήσει η οικοδομική και παραγωγική της δραστηριότητα. Στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. η Πέλλα καταστρέφεται πιθανότατα από ένα σεισμό. Κάποια τμήματά της συνεχίζονται να κατοικούνται και μετά την καταστροφή (αφού έγιναν οι απαραίτητες επισκευές) ωστόσο λόγω των συνεχών επιδρομών που θα ακολουθήσουν, οι κάτοικοί της μετακινούνται δυτικότερα όπου και ιδρύεται από τους Ρωμαίους, το 30 μ.Χ., μία νέα πόλη, η Colonia Pellensis στη θέση της σημερινής Νέας Πέλλας. Έτσι η παλιά πρωτεύουσα μετατρέπεται σε έναν απέραντο ερειπιώνα. Η πρώτη ανασκαφική προσπάθεια έγινε στην Πέλλα το 1914 ωστόσο διακόπηκε μετά από δύο χρόνια λόγω του Α’ παγκοσμίου πολέμου. Συστηματική ανασκαφή διενεργήθηκε τις περιόδους 1957 – 1963 και από το 1977 μέχρι και σήμερα. Η αρχαία πόλη απλώνεται σε μία έκταση περίπου 4.000 στρεμμάτων και αποτελείται από ορθογώνια οικοδομικά τετράγωνα πλάτους: 46 – 47 μ. και μήκους από: 110, 125, 133, 152 μ.. Τα οικοδομικά τετράγωνα χωρίζονται από οριζόντιους δρόμους (πλάτους: 9μ.) και κάθετους (πλάτους: 6μ.). Δύο πλατύτεροι κάθετοι δρόμοι (9μ.), πλακοστρωμένοι με υπερυψωμένα πεζοδρόμια, οδηγούσαν από το λιμάνι στην Αγορά και το κέντρο της πόλης, ενώ υπήρχε επίσης και ένας μνημειακός οριζόντιος δρόμος (πλάτους: 15μ.) που διέσχιζε την πόλη και διχοτομούσε την Αγορά. Στην πόλη υπήρχε πυκνό δίκτυο υδροδότησης και αποχέτευσης, λουτρά, κρήνες και δεξαμενές. Τα τείχη της πόλης ήταν πλίνθινα με λίθινη βάση.